APA: Van de Loo, E. (2010, juli). Waarom leren gevaarlijk is. Management & Organisatie.
TYPE: Artikel
‘Denken is een hachelijke onderneming met een potentieel verstorende werking, zowel voor de denker als voor zijn of haar omgeving.’ (Van de Loo, 2010) à CITAAT
Het denken komt voort uit voortalige impulsen en ervaringen, zoals angst, pijn en verlangen. Deze gedachtenstroom is ongeleid, onophoudelijk, veelvuldig onderbroken en gaan de eigen verborgen anarchistische gang. à DENKEN IS ONGELEID
‘Leren roept angst op: het vraag om het veranderen van opvattingen, gewoonten en waarden.’ (Van de Loo, 2010). à CITAAT OVER LEREN
Creatieve processen zijn gebaad bij het ongeleide anarchistische denkproces. Er is dan sprake van afwisseling tussen primaire en secundaire denkprocessen. Het primaire denkproces is met name associatief. Hierbij wordt schaamte, controleverlies en verstoring gevreesd. (Van de Loo, 2010) à in lijn kunstenaarsmindset Merlijn Twaalfhoven.
Geconcentreerd, helder en systematisch nadenken is veelal een uitzondering. Ook hier schuilen gevaren. Juist het discontinue denken uit het primaire proces helpt de denker niet te bezwijken. (Van de Loo, 2010)
‘Hoewel ons denken oprijst uit het voortalige, is het denken zelf talig en wordt het daarmee beperkt door de rasters van taal.’ (Van de Loo, 2010).
Taal levert binnen het denken niet alleen beperkingen, maar zorgt ook voor houvast. Bij pogingen naar systematisch denken om zo de onaanvechtbare waarheid te vinden komt men bedrogen uit (Van de Loo, 2010). à HEB OOG VOOR HET ASSOCIATIEVE PROCES EN ZIE DE KRACHT ERVAN
‘Durf de eigen opvatting te parkeren en open te staan voor andere gezichtpunten. Het is levensgevaarlijk om de discussie in te gaan met een vastliggend standpunt.’ (Van de Loo, 2010) à CITAAT, KOPPELING ANTIGONE
Denken en reflecteren zijn een kwalitatief onderdeel van het leerproces die hiermee een beroep doen op het ongeleide anarchistische denkproces (Van de Loo, 2010). à ASSOCIATIEF.
Het is afhankelijk van de adaptieve mogelijkheid van een groep afhankelijk of een probleem door hen kan worden opgepakt (Van de Loo, 2010).
Binnen het denken en leren zijn er drie ingewikkeldheden, namelijk: de primaire taak, de groep en het individu. De primaire taak is hierbij het werk dat verricht moet worden om de organisatiedoelen te halen. Het gaat hierbij om wat met moet doen om het systeem werkend te krijgen. Denken en leren binnen een groep werkt als er binnen de groep geen spelbrekers zijn. Daarnaast is de groep niet alleen gericht op het doen van de taak, maar ook op het veiligstellen van de groep. Dit heeft mogelijk invloed op de vrijheid van denken en leren in de groep. Zowel de progressieve als regressieve krachten in de groep kunnen groot zijn. Een groep in een depressieve positie kan twijfel, onzekerheden en ambivalentie verdragen. In de paranoïde-schizoïde positie echter verdraagt de groep dit niet en wordt de wereld om hen heen gesplitst in goed en fout. Gevaar, dreiging en onzekerheid wordt dan geprojecteerd op anderen. Dit staat leren in de weg. Het individu tot slot kent verschillende stijlen en persoonskenmerken. Dat bepaalt soms vergaand hoe veel ruimte er is voor denken en leren. (Van de Loo, 2010). à DENKEN EN LEREN IN GROEP. GROEPSDYNAMIEK
Wanneer een groep door een gedeeld besef van de risico’s beter functioneert, dan is deze on task. Er is een kans dat de groep off task is als deze zich onvoldoende raad weet met de primaire taak en de bijbehorende risico’s. De energie van de groep zit dan in verdegingsmeganismes, in plaats van het bespreken van de echt lastige kwesties. Er bestaat de kans dat een groep anti task raakt. Dan wordt de primaire taak ondermijnd en nemen de gevaren toe (Van de Loo, 2010). à ON TASK, OFF TASK, ANTI TASK à BOEIEND IN WEERSTAND VAN DE GROEP.
Denken, leren en veranderen zijn potentieel ontregelende krachten op groepsniveau en individueel niveau. (Van de Loo, 2010) à ALGEMEEN
Procedures, protocollen en gevestigde werkwijzen zorgen ervoor dat mogelijke afweer in verandering is geïnstitutionaliseerd en gedepersonaliseerd, zo worden werkgerelateerde emoties getemperd (Van de Loo, 2010). PROCESSEN, ROLLEN
Organisatierituelen verhinderen dat mensen open in gesprek komen. Er is dan geen ruimte voor een echte dialoog, reflectie, onzekerheid en het constructief aangeven van verschillen (Van de Loo, 2010) à PROCESSEN, ROLLEN à KRITIEK
Door relatie aan te gaan met het team, de organisatie of het individu wordt diagnose gesteld, kunnen er interventies worden gepleegd of wordt informatie verzameld. Het ‘zelf’ van de leiders is daarmee één van de belangrijkste instrumenten (Van de Loo, 2010). à CONNECTIE MET RENS VAN LOON DIALOGISCH LEIDERSCHAP EN RUIJTERS JE BINNENSTE BUITEN. ZELF IDENTITEIT PERSOONLIJKHEID
Kunstenaars weten de ruimte zich toe te eigenen waarin uitkomsten nog onbekend zijn (Van de Loo, 2010).